Με τον όρο «σακχαρώδης διαβήτης» αναφερόμαστε σε μια πάθηση κατά την οποία οι τιμές του σακχάρου στον οργανισμό είναι υψηλότερες των φυσιολογικών ορίων.
Υπάρχουν δύο τύποι σακχαρώδους διαβήτη: αυτός που εμφανίζεται συνήθως μετά την ηλικία των 40 ετών και ονομάζεται διαβήτης τύπου II και αυτός που ονομάζουμε νεανικό διαβήτη ή διαβήτη τύπου I και παρουσιάζεται νωρίς από την παιδική ηλικία. Εμείς θα ασχοληθούμε με τη διατροφική αντιμετώπιση που αφορά τον διαβήτη τύπου II.
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η σωστή διατροφή μπορεί να είναι και η μόνη θεραπευτική παρέμβαση χωρίς να απαιτείται η χρήση φαρμάκων απο το στόμα ή ενέσεις ινσουλίνης.
Τί συστήνει ο διαιτολόγος – διατροφολόγος του κέντρου μας
Μικρά και τακτικά γεύματα
5 με 6 γεύματα την ημέρα θεωρούνται ιδανικά. Η λήψη της τροφής σε μικρά και τακτικά γεύματα παίζει καθοριστικό ρόλο στον έλεγχο αλλά και στην ρύθμιση του σακχάρου στον οργγανισμό μας καθώς με τα πολλά και μικρά γεύματα αποφεύγονται οι μεγάλες διακυμάνσεις στις τιμές του σακχάρου κατά την διάρκεια της ημέρας δίνοντας έτσι στον οργανισμό την δυνατότητα να το ρυθμίσει καλύτερα.
Ο γλυκαιμικός δείκτης
Ο γλυκαιμικός δείκτης δείχνει την ταχύτητα που ανεβαίνει το σάκχαρο του αίματος 2 με 3 ώρες μετά την κατανάλωση των τροφών. Όσο πιο υψηλός είναι ο γλυκαιμικός δείκτης ενός τρόφιμου τόσο πιο πολύ και απότομα ανεβάζει το σάκχαρο κάτι το οποίο είναι ανεπιθύμητο γιατί μας παχαίνει, επιφέρει διαταραχές της διάθεσης, φλεγμονές, εκφυλιστικές παθήσεις, χοληστερόλη και πολλά ακόμη προβλήματα υγείας μεταξύ αυτών και το αυτονόητο … υψηλό σάχαρο. Δεν μπορούμε, δηλαδή, να βάλουμε στην ίδια μοίρα όσον αφορά την επίδραση τους στην αύξηση του σακχάρου στο αίμα τα όσπρια ή μια πράσινη σαλάτα με κάποιο γλυκό ή τη σοκολάτα.
Ο γλυκαιμικός δείκτης των τροφών επηρεάζεται από:
Την επεξεργασία τους: Όσο πιο επεξεργασμένο είναι ένα τρόφιμο που περιέχει υδατάνθρακες τόσο πιο υψηλό ΓΔ έχει. Γι’ αυτό και τα προϊόντα ολικής άλεσης ανεβάζουν λιγότερο το σάκχαρο του αίματος σε σχέση με τα λευκά.
Την ωρίμανσή τους: Όσο πιο ώριμα είναι τα φρούτα, τα λαχανικά και οι καρποί τόσο πιο υψηλό ΓΔ έχουν.
Το χρόνο μαγειρέματος: Όσο περισσότερο μαγειρεύονται τα ζυμαρικά, τα όσπρια ή τα λαχανικά τόσο υψηλότερο ΓΔ έχουν.
Την οξύτητά τους: Η προσθήκη όξινων ουσιών, όπως ο χυμός λεμονιού ή το ξίδι, μειώνει το ΓΔ των τροφών.
Την σύνθεσή τους: Αν αναμείξουμε τρόφιμα υψηλού ΓΔ με τρόφιμα χαμηλού, όπως για παράδειγμα ρύζι με λαχανικά, μειώνουμε την επίδρασή του στα επίπεδα γλυκόζης του αίματος.
Οι υδατάνθρακες
Οσον αφορά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των γευμάτων, ο σημαντικότερος παράγοντας για τη δίαιτα ενός ατόμου με διαβήτη είναι οι υδατάνθρακες. Επομένως, το πρώτο πράγμα που πρέπει να προσέξει είναι οι υδατάνθρακες τους οποίους προσλαμβάνει μέσω της τροφής του.
Τρόφιμα πλούσια σε υδατάνθρακες είναι το ψωμί, το παξιμάδι, τα μακαρόνια, το ρύζι, τα δημητριακά και τα προϊόντα τους, οι πατάτες, τα φρούτα και οι χυμοί, τα λαχανικά, τα όσπρια, τα λαδερά, η ζάχαρη, το μέλι, η σοκολάτα και γενικά όλα τα γλυκά.
Γλυκαντικές ουσίες αντί για ζάχαρη
Οι γλυκαντικές ουσίες, όπως δείχνει και το όνομά τους, δίνουν πιο γλυκιά γεύση στα τρόφιμα. Υπάρχουν οι φυσικές γλυκαντικές ουσίες (ζάχαρη, φρουκτόζη κ.ά.), οι οποίες ανεβάζουν το σάκχαρό μας και θα πρέπει να ελέγχεται η κατανάλωσή τους, και οι τεχνητές ή άλλες γλυκαντικές ουσίες. Οι τελευταίες είναι πολύ πιο γλυκές από τη ζάχαρη αλλά δεν επηρεάζουν το σάκχαρο του αίματος. Από τις πιο ασφαλείς είναι η σουκραλόζη και πρόσφατα και η στέβια.
Διαβήτης και υψηλή χοληστερίνη πολλές φορές πάνε μαζί. Για τον λόγο αυτόν περιορίστε την κατανάλωση λιπαρών (κυρίως από το κόκκινο κρέας – μοσχάρι, χοιρινό, αρνί, κατσίκι, τα πλήρη γαλακτοκομικά, τυριά, γλυκά και τις λιπαρές ύλες όπως το βούτυρο και η μαγιονέζα). Αντ’ αυτών, προτιμήστε ψάρια, πουλερικά, ημιάπαχα γαλακτοκομικά και τυριά με χαμηλά λιπαρά.
Διατηρήστε το κανονικό σας βάρος
Το αυξημένο σωματικό βάρος θεωρείται αιτία και, ως είθισται να λέμε, «παράγοντας κινδύνου» για την εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2. Για τον λόγο αυτόν είναι αναγκαίο να διατηρείτε το βάρος σας σε φυσιολογικά επίπεδα και αν είστε υπέρβαροι ή παχύσαρκοι να χάσετε κάποια κιλά.