Ορισμός δυσκοιλιότητας : Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα κριτήρια για να θεωρήσουμε ότι ένα άτομο πάσχει από δυσκοιλιότητα θα πρέπει να ισχύουν 2 ή περισσότερα από τα παρακάτω :
- Λιγότερες από 3 κενώσεις τη βδομάδα
- Αίσθημα ότι δεν μπορούν να βγουν τα κόπρανα, σε περισσότερες από 1 στις 4 κενώσεις
- Έντονη προσπάθεια σε περισσότερες από 1 στις 4 κενώσεις
- Ογκώδη κομμάτια ή σκληρά κόπρανα σε περισσότερες από 1 στις 4 κενώσεις
- Χειρισμοί διευκόλυνσης (όπως πίεση της κοιλίας με τα χέρια) για περισσότερες από 1 στις 4 κενώσεις
Προσοχή : Για να θεωρήσουμε ότι υπάρχει εγκατεστημένο πρόβλημα θα πρέπει οτιδήποτε από τα παραπάνω να έχει ισχύσει για τουλάχιστον 12 εβδομάδες, όχι απαραίτητα συνεχόμενες, μέσα στον προηγούμενο χρόνο. Αυτό σημαίνει οι δυσκολίες που αντιμετωπίζετε στην τουαλέτα θα πρέπει να έχουν μια διάρκεια και μια συστηματικότητα και όχι να είναι ευκαιριακές λόγω ίσως κάποιας ξαφνικής αλλαγής (όπως η έμμηνος ρύση, μια περίεργη διατροφικά ημέρα ή μια αλλαγή του τόπου διαμονής). Επίσης σημαντικό είναι να έχει αποκλεισθεί το ενδεχόμενο να υπάρχει κάποια νόσος του γαστρεντερικού (όπως το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου) η οποία θα απαιτούσε εξειδικευμένη θεραπεία.
Αίτια δυσκοιλιότητας : Η δυσκοιλιότητα μπορεί να οφείλεται στην κακή διατροφή αλλά και σε πληθώρα άλλων παραγόντων όπως : παρενέργειες φαρμάκων, ενδοκρινικά ή μεταβολικά νοσήματα, ψυχολογικές παθήσεις (όπως κατάθλιψη), οργανικές ή λειτουργικές παθήσεις του πρωκτού, κατάχρηση καθαρτικών, σε ανεπαρκή φυσική δραστηριότητα αλλά και κύηση ή αγνόηση και καταστολή του αισθήματος αφόδευσης. Πολύ συχνά και ιδιαίτερα σε νέους ανθρώπους το πρόβλημα έχει να κάνει αποκλείστηκα με την διατροφή. Σε κάθε περίπτωση πάντως μια διατροφή που να διέπεται από τις παρακάτω αρχές υπόσχεται γρήγορη βελτίωση και λύση του προβλήματος.
Διατροφική αντιμετώπιση δυσκοιλιότητας
- Επαρκής πρόσληψη φυτικών ινών : Η μη επαρκής πρόσληψη τους είναι πολύ συχνό φαινόμενο, και το πιο σύνηθες διατροφικό αίτιο της δυσκοιλιότητας. Η ανάγκες για φυτικές ίνες σε υγιή άτομα είναι 10 – 14 γραμμάρια ινών για κάθε 1000 θερμίδες τροφίμων που καταναλώνει κάποιος. Με βάση τυπικές δίαιτες μπορεί να κυμαίνονται από 25 έως 35 γραμμάρια την ημέρα. Η σταδιακή ένταξη φυτικών ινών μέχρι περίπου αυτές τις τιμές είναι αρκετή.
Πηγές φυτικών ινών : Δημητριακά ολικής άλεσης, λαχανικά, όσπρια, φρέσκα φρούτα και επεξεργασμένα τρόφιμα πλούσια σε ίνες.
- Δίαιτα μέτρια σε λίπος : Είναι συχνό φαινόμενο στην προσπάθεια για υγιεινή διατροφή ή απώλεια βάρους να γίνεται έντονη περικοπή του λίπους από την καθημερινή διατροφή. Μια δίαιτα φτωχή σε λίπος δυσχεραίνει την κινητικότητα του εντέρου, ενώ δεν είναι και η πιο σωστή επιλογή για υγιεινή διατροφή. Από την άλλη υπερκατανάλωση λίπους συνήθως συνεπάγεται μειωμένη πρόσληψη φυτικών ινών, οπότε δεν ενδείκνυται. Το λίπος θα πρέπει να καταλαμβάνει περίπου το 25 – 35 % της ενέργειας σε μια ισορροπημένη διατροφή.
- Σωστή ενυδάτωση : Σε περίπτωση που οργανισμός είναι αφυδατωμένος, ‘’τραβάει’’ νερό από τα κόπρανα μειώνοντας τον όγκο τους και καθυστερώντας την διέλευσή τους. Για να διατηρηθεί ενυδατωμένο το σώμα θα πρέπει ημερησίως να προσλαμβάνεται 1 ml υγρών ανά 1 θερμίδα φαγητού. Στα υγρά εκτός από τα ποτήρια νερού συμπεριλαμβάνονται οι χυμοί, οι καφέδες, τα γαλακτοκομικά και όποιο τρόφιμο περιέχει νερό. Οπότε 6 – 8 ποτήρια νερού καθημερινά είναι επαρκή για την καλή ενυδάτωση. Σε συνθήκες μεγάλης απώλειας υγρών (όπως εφίδρωση) θα πρέπει να καταναλώνονται περισσότερα ποτήρια νερού.
- Φυσική δραστηριότητα : Αν και δεν αποτελεί διατροφική σύσταση, η φυσική δραστηριότητα βελτιώνει την κινητικότητα του εντέρου. Οποιαδήποτε αύξηση της φυσικής δραστηριότητας είναι επιθυμητή. Η φυσική δραστηριότητα μπορεί να περιλαμβάνει συστηματική άσκηση, χειρωνακτική εργασία, ή ακόμα και περπάτημα.
Πηγή : Για τον ορισμό της Δυσκοιλιότητας : Kριτήρια για τον ορισμό της Λειτουργικής Δυσκοιλιότητας (Rome IΙI).